Overmatige harmonie in teams
Overmatige harmonie in teams, ook wel groepsdenken genoemd is gevaarlijk. Hoezo? In ons team werken we goed samen, is het gezellig en loopt alles soepel. Super! Want in elk team streven we naar een fijne samenwerking zonder conflicten. Maar wist je dat teveel harmonie juist gevaarlijk kan zijn? Dat kan leiden tot groepsdenken? En in elk team is toch altijd wel iets dat ‘schuurt’? Je wil dus overmatige harmonie in teams voorkomen.
"Een conflict is geen obstakel, maar een kans om beter samen te werken."
Een van mijn klanten vertelde mij in een eerste gesprek dat het met de samenwerking goed gaat, het is gezellig onderling en de sfeer is goed. Maar afstemming en de resultaten waren niet wat ze hoopte. Ze dacht toen dat de samenwerking echt wel goed ging, maar toen we eenmaal aan de slag gingen met het hele team bleek dat er veel onderliggende spanningen waren. Collega’s spraken hun mening niet meer uit, conflicten werden niet opgelost en de communicatie was oppervlakkig. Wat eruitzag als een harmonieus team, was in werkelijkheid een groep mensen die elkaar niet meer durfden aan te spreken, waardoor de resultaten en productiviteit van het team slecht waren. Dat is dus overmatige harmonie in teams.
De gevaarlijke kant van overmatige harmonie in teams
Groepsdenken is slecht voor het team, voor de samenwerking, werkgeluk, productiviteit en resultaten. Teams waarin altijd de goede lieve vrede overheerst worden vaak ongemakkelijke gesprekken en conflicten vermeden. Dit leidt tot groepsdenken: kritische geluiden verdwijnen, nieuwe ideeën komen niet aan bod en ontwikkeling stagneert.
Vaak hoor ik managers zeggen: “Er zijn geen problemen in ons team, alles loopt soepel.” Maar in elk team zijn er uitdagingen, omdat mensen en dynamieken voortdurend veranderen. Er horen ook uitdagingen te zijn! Overmatige harmonie ofwel schijnharmonie kan dus een vorm van conflictvermijding zijn.
Schijnharmonie vs. productieve conflicten
Zoals gezegd, in sommige teams wordt alles gedaan om de lieve vrede te bewaren. Zolang we maar met elkaar door één deur kunnen, het leuk hebben, lijkt het goed. Maar echt goede samenwerking ontstaat juist als teamleden het soms oneens zijn en nieuwe perspectieven durven inbrengen. Groepsdenken is met elkaar mee praten en geen afwijkende mening durven geven. Authenticiteit en productieve conflicten zorgen voor out-of-the-box denken, innovatieve ideeën en het doorbreken van de status quo zorgen voor vernieuwing. Het is ook interessant om meer te leren over teamdynamiek en de onderstroom in je team. Elke manager maar ook teamlid zou bekend moeten zijn met de bovenstroom en onderstroom in een team.
Waarom het oneens zijn juist goed is
Teams die gezonde en productieve conflicten niet schuwen, presteren beter. Ze durven het gesprek aan te gaan, elkaar uit te dagen en zichzelf te uiten, wat leidt tot betere samenwerking en productiviteit. Overmatige harmonie in teams daarentegen kan leiden tot middelmatigheid, stilstand en een gebrek aan innovatie.
Diversiteit en psychologische veiligheid
Dit is ook één van de redenen waarom je een divers team wilt. Diversiteit in je team zorgt namelijk voor een team dat anders kijkt naar de wereld. Diversiteit in een team gaat verder dan geslacht of achtergrond. Het gaat ook om verschillende perspectieven en manieren van denken.
Een goede manager zorgt ook voor psychologische veiligheid. Vaak wordt psychologische veiligheid als doel gesteld maar het is een proces. Je teamdynamiek veranderd, mensen veranderen en daarmee moet je als manager in staat zijn om te handelen naar wat er gebeurd. Psychologische veiligheid betekent dat teamleden zich vrij voelen om hun mening te geven zonder angst voor negatieve consequenties.
Hoe herken je schijnharmonie in een team?
Als teammanager is het belangrijk om te herkennen wanneer je team zich in een schijnharmonie bevindt. Dit betekent dat er op de buitenkant misschien weinig conflicten lijken te zijn, maar er schuilt vaak een onderstroom van onuitgesproken spanningen.
- Schuren zonder confrontatie: mensen kunnen elkaar vermijden of indirect reageren, maar durven het conflict niet aan te gaan. Dit creëert een onveilige werkomgeving, waarin men zich niet vrij voelt om open te communiceren.
- Alles gaat goed en de sfeer is fantastisch:natuurlijk voelt het goed als het allemaal gezellig is en goed verloopt maar de realiteit is dat er altijd dingen zijn die schuren in een team. Dus ook in jouw team?
- Destructief conflict: aan de andere kant kunnen er ook teamleden zijn die juist op zoek zijn naar conflict, maar dit op een negatieve manier doen, wat de sfeer verder verstoort.
- Weinig innovatie en creatie: een heel duidelijk signaal van overmatige harmonie is het gebrek aan innovatie en creatie in een team. Stromen de ideeën, durft iemand de status quo uit te dagen of is het allemaal middelmatig met weinig creativiteit?
Wat kun je doen als manager aan groepsdenken:
- Leid productieve conflicten het is belangrijk dat je als manager in staat bent om conflicten effectief te begeleiden. Conflicten hoeven geen bedreiging te zijn; ze kunnen juist kansen bieden om als team beter samen te werken. Zorg ervoor dat conflicten niet gezien worden als iets waar je bang voor moet zijn waar negatieve consequenties aan verbonden zijn maar als een kans voor verbetering.
- Werk aan transparantie een gebrek aan transparantie betekent dat teamleden zich niet comfortabel voelen om hun mening te geven of onderwerpen aan te kaarten. Je kunt dit heel goed eens bij jezelf testen wanneer je na een dag thuiskomt. Hoeveel van wat je WEL wilde zeggen heb je NIET gezegd. Deel dit met je partner. Is dat 50%, 70% of 90%? Dit kun je ook samen met je teamleden doen. Als je niet volledig open bent, zullen je teamleden dat ook niet zijn. Moedig iedereen aan om transparant te zijn en zorgen of meningen uit te spreken, zelfs als dit ongemakkelijk is.
- Creëer een cultuur van vertrouwen vertrouwen is de basis voor een goed functionerend team. Het zorgt voor verbinding, en verbinding zorgt voor meer vertrouwen. Als je als manager vertrouwen opbouwt en een cultuur creëert waarin conflicten veilig en productief kunnen plaatsvinden, zullen teamleden zich gesteund voelen om hun zorgen te uiten.
- Activatie van constructief conflict conflicten vinden de meeste mensen gewoonweg niet leuk en prettig. Veel teamleden zullen dus moeten leren om constructieve en productieve conflictgesprekken te voeren. Moedig je team actief aan om ‘schuren’ op te zoeken: confronteer ongemakken en zoek de ruimte om conflicten op een constructieve manier aan te gaan. Dit zal uiteindelijk leiden tot betere besluitvorming en samenwerking. Maak duidelijke afspraken over hoe conflicten op een respectvolle manier besproken kunnen worden, en zorg dat iedereen zich gehoord voelt.
Door als manager deze stappen te nemen, kun je zorgen voor een veilige werkomgeving waarin conflicten gezien worden als kansen om te groeien en waarin iedereen zich gehoord en begrepen voelt. Zo voorkom je de overmatige harmonie je team.
Wil jij met je team aan de slag? Neem contact op voor vrijblijvend advies!
