Hoe je een positief zelfbeeld krijgt
Heb je een laag zelfbeeld? Hoe ga je daarmee om en hoe krijg je een positiever zelfbeeld? Het gevoel van eigenwaarde kan van moment tot moment en van dag tot dag veranderen. Soms is je zelfbeeld heel positief maar dan gebeurd er iets en word je overspoeld met negatieve gedachten.
Misschien begin je door social media te scrollen met een goed gevoel maar kort daarna komen er steeds meer negatieve gedachten. Je kunt deze verandering in je gevoel van eigenwaarde meerdere keren per dag voelen, zelfs binnen hetzelfde uur.
Een positief zelfbeeld is dus lastig en kost best veel energie. Het nastreven van een constant gevoel van positiviteit schijnt dan ook niet gezond te zijn. Je kunt je beter richten op de relatie met jezelf met alle ups en downs.
Een laag zelfbeeld kan wel een uitdaging vormen. Het bepaalt hoe je naar jezelf kijkt, hoe je jezelf waardeert en hoe je omgaat met uitdagingen. Ik neem je in deze blog mee en geef je tips wat je kunt doen om een beter zelfbeeld te krijgen.
Wat betekent zelfbeeld?
Je zelfbeeld is simpel gezegd hoe je over jezelf denkt. Het gaat om jouw mening over wie je bent, wat je waard bent en wat je hebt bereikt. Kristin Neff, een expert op het gebied van zelfcompassie, benadrukt dat eigenwaarde vaak fluctueert. Op de ene dag voel je je geweldig, op de andere dag kun je jezelf helemaal de grond in praten.
In onze wereld speelt sociale media een grote rol in hoe we onszelf zien. Denk eens aan hoe je je voelt na het scrollen door Instagram of TikTok. In het begin misschien prima, maar al snel kan het vergelijken met anderen je eigenwaarde een flinke deuk geven. Herkenbaar?
Symptomen van een laag zelfbeeld
Een laag zelfbeeld uit zich op verschillende manieren. Hier zijn enkele veelvoorkomende symptomen:
- Negatieve zelfpraat: Je zegt vaak dingen tegen jezelf die je tegen een vriend nooit zou zeggen.
- Moeite met complimenten: Wanneer iemand iets positiefs over je zegt, wuif je het weg of geloof je het niet.
- Slecht grenzen bewaken: Je zegt te vaak ‘ja’ tegen dingen die je eigenlijk niet wilt.
- Gevoeligheid voor kritiek: Feedback voelt als een aanval.
- Jezelf vergelijken met anderen: Sociale media maakt dit probleem alleen maar erger.
- Angst om te falen: Je durft geen nieuwe uitdagingen aan te gaan.
- Depressieve gevoelens: Een laag zelfbeeld kan bijdragen aan somberheid.
- Sociale terugtrekking: Je vermijdt sociale situaties omdat je je niet goed genoeg voelt.
Herken je jezelf in een of meerdere van deze symptomen? Lees dan verder voor tips.
Hoe ontstaat een laag zelfbeeld?
Een laag zelfbeeld komt vaak voort uit ervaringen in je verleden. Het ontstaat naar aanleiding van ervaringen waarbij je negatieve gedachten over je uiterlijk of gedrag had. Misschien heb je ooit te maken gehad met:
- Kritische ouders of leraren: Altijd horen wat je fout doet en nooit wat goed gaat.
- Pesten: Op school of op je werk, het laat diepe sporen na.
- Sociale media: Het eindeloze vergelijken met de ‘perfecte’ levens van anderen.
- Trauma’s: Verwaarlozing of mishandeling kan je zelfbeeld blijvend beschadigen.
Deze ervaringen kunnen leiden tot negatieve overtuigingen over jezelf. Je kunt gaan geloven dat je minder waard bent, dat je niet goed genoeg bent of dat je nooit zult slagen. Maar belangrijk om te weten, deze overtuigingen voelen als de waarheid, maar het is niet de waarheid.
Gevolgen laag zelfbeeld
Een laag zelfbeeld heeft invloed op vrijwel elk aspect van je leven, en kan daardoor een groot onderdeel van je leven worden in negatieve vorm. Je gedachten hebben invloed op je acties. Misschien ga je minder naar buiten, ontloop je mensen of ga je niet voor die opleiding of baan die je zo graag wilde doen. De gedachten ‘Ik kan het toch niet’ of ‘ik ben niet goed genoeg’ houden je tegen. Juist omdat je al deze dingen ontloopt, houd je het negatieve beeld in stand:
- Je relaties: Hoe je jezelf ziet, bepaalt hoe je met anderen omgaat.
- Je carrière: Een laag zelfbeeld kan je belemmeren om kansen te grijpen.
- Je mentale gezondheid: Een negatief zelfbeeld kan leiden tot angst, stress en depressie.
- Je fysieke gezondheid: Negatieve gevoelens over jezelf kunnen zelfs je lichaam beïnvloeden.
Door te werken aan een positief zelfbeeld kun je jezelf bevrijden van deze belemmeringen en een gelukkiger leven leiden.
Zelfwaardering versus zelfcompassie
Zelfcompassie en zelfwaardering worden vaak door elkaar gehaald, maar er zijn belangrijke verschillen:
Zelfwaardering draait om hoe positief je over jezelf denkt en hoe je jezelf waardeert in vergelijking met anderen. Het kan fluctueren afhankelijk van je prestaties en externe omstandigheden.
Zelfcompassie gaat over het vriendelijk en begripvol zijn voor jezelf, vooral tijdens moeilijke momenten. Het draait niet om vergelijking, maar om acceptatie en veerkracht.
Kristin Neff stelt dat zelfcompassie een gezonder alternatief is voor zelfwaardering, omdat het minder afhankelijk is van externe factoren en je helpt om stress te verminderen en emotioneel sterker te worden.
Zelfwaardering draait om hoe goed je jezelf waardeert, vaak in vergelijking met anderen. Dit kan je gevoel van eigenwaarde erg afhankelijk maken van externe factoren. Als je een compliment krijgt, voel je je goed. Als je kritiek krijgt, voel je je slecht.
Zelfcompassie is een stabielere manier om naar jezelf te kijken. Het gaat over vriendelijkheid naar jezelf, vooral op momenten dat je het moeilijk hebt. Kristin Neff legt uit dat zelfcompassie bestaat uit drie elementen:
- Vriendelijkheid voor jezelf: Stop met jezelf te bekritiseren en wees mild voor jezelf.
- Gedeelde menselijkheid: Besef dat iedereen fouten maakt en worstelt.
- Mindfulness: Wees je bewust van je emoties zonder erin te verdrinken.
Door zelfcompassie te oefenen, kun je een gezonder en positiever zelfbeeld ontwikkelen, onafhankelijk van wat anderen van je denken.
Hoe gebruik je zelfcompassie voor een beter zelfbeeld?
Als je een laag zelfbeeld hebt dan is vaak weinig ruimte voor zelfcompassie. Zelfcompassie is een vaardigheid die je kunt leren en dagelijks kunt toepassen. Hier zijn enkele manieren waarop je zelfcompassie kunt inzetten:
- Benoem wat goed gaat
Schrijf elke dag 3 dingen op die goed gingen. Waar je trots op bent, wat je goed vindt gaan of iets wat gelukt is. Dit kunnen hele kleine dingen zijn zoals ik heb vanochtend niet op mijn telefoon gekeken in bed.
- Stop met vergelijken
Vergelijken is de dief van geluk. Probeer je bewust te worden van momenten waarop je jezelf met anderen vergelijkt. Herinner jezelf eraan dat iedereen zijn eigen reis heeft.
- Omarm je fouten
Fouten maken is menselijk. In plaats van jezelf neer te halen, probeer te kijken naar wat je kunt leren van je fouten. Dit helpt je om te groeien.
- Oefen dankbaarheid
Schrijf elke dag drie dingen op waar je dankbaar voor bent. Dit helpt je om te focussen op het positieve in plaats van het negatieve.
- Mediteer of doe aan mindfulness
Mindfulness helpt je om in het moment te blijven en niet te blijven hangen in negatieve gedachten. Er zijn talloze apps en oefeningen beschikbaar die je op weg kunnen helpen.
Hoe improvisatietheater kan helpen bij een positief zelfbeeld
Een laag zelfbeeld zorgt ervoor dat je vaak in je hoofd zit. Door improvisatietheater ga je naar het moment. Het is de plek waar fouten maken zorgt voor de leukste scenes, waar je nieuwe talenten ontdekt en waar je vrij durft te experimenteren. Improvisatietheater is een mooie manier om meer zelfvertrouwen te krijgen.
Het is ook niet voor niks dat ik zowel in het onderwijs als in het bedrijfsleven improvisatietheater workshop geef. Het is een verrassend effectieve manier om te werken aan je zelfbeeld en assertiviteit. Door te improviseren leer je in het moment te reageren, zonder oordeel over jezelf. Het biedt een veilige ruimte om te experimenteren en jezelf te laten zien.
Hier zijn enkele manieren waarop improvisatie kan helpen:
- Oefenen van assertiviteit
Improvisatie oefeningen dagen je uit om je stem te laten horen en beslissingen te nemen zonder angst voor oordeel. Dit versterkt je zelfvertrouwen en helpt je om duidelijker je grenzen aan te geven.
- Leren van fouten
In improvisatie bestaan geen fouten, alleen kansen. Deze mindset helpt je om milder te zijn voor jezelf en te leren van wat niet perfect gaat.
- Verbinding met anderen
Improvisatie draait om samenwerking en het opbouwen van vertrouwen. Door samen te spelen, leer je de waarde van gedeelde menselijkheid kennen en ontdek je dat je niet alleen bent in je uitdagingen.
4. Meer zelfvertrouwen te krijgen
Door het maken van spontane keuzes leer je op jezelf te vertrouwen.
5. Grenzen te stellen
Improvisatie moedigt je aan om duidelijk te communiceren wat je wilt en nodig hebt.
6. In het moment te zijn
Je leert je minder zorgen te maken over hoe je overkomt en meer te genieten van het nu.
Met The Improv Studio geef ik allerlei trainingen en workshops met improvisatietheater. Wil je communicatieve vaardigheden verbeteren? Kijk dan eens bij de Sterk Spreken Studio, daar geef ik assertiviteitstrainingen bijvoorbeeld.
Van een laag zelfbeeld naar positiever zelfbeeld
Ik heb al wat tips en stappen genoemd maar hierbij nog meer concrete stappen die je kunt nemen om je zelfbeeld te verbeteren:
- Word bewust van je gedachten
Let op hoe je tegen jezelf praat. Vervang negatieve gedachten door positieve affirmaties. Bijvoorbeeld: in plaats van “Ik ben nergens goed in” kun je zeggen: “Ik ben bezig met groeien en leren.”
- Leer zelfcompassie
Wees net zo vriendelijk voor jezelf als je voor een goede vriend zou zijn. Zelfcompassie kan je helpen om jezelf te accepteren, zelfs op moeilijke dagen.
- Stop met vergelijken
Sociale media maakt het verleidelijk om jezelf met anderen te vergelijken. Probeer je bewust te worden van deze gewoonte en focus op je eigen vooruitgang.
- Stel realistische doelen
Werk aan kleine, haalbare doelen die je zelfvertrouwen stap voor stap vergroten. Elke kleine overwinning telt.
- Leer nee zeggen
Grenzen stellen is cruciaal. Door ‘nee’ te zeggen tegen dingen die niet goed voelen, zeg je ‘ja’ tegen jezelf.
- Schrijf complimenten op
Maak een lijst van dingen waar je trots op bent. Dit helpt je om te focussen op je positieve kanten.
- Omring je met positieve mensen
Breng tijd door met mensen die je steunen en je waarde laten voelen.
- Zoek ondersteuning in de vorm van een training, coach, therapeut of improvisatieles
Werken aan een positief zelfbeeld hoeft niet zwaar en belastend te zijn. Persoonlijke ontwikkeling kan en moet leuk zijn. Want elke dag wordt je leven een stukje positiever, leuker en succesvoller. Bekijk naar een manier die bij jou past om je extra te ondersteunen.
Je bent goed zoals je bent!
Perfectie is een illusie. Hoe eerder je dat accepteert, hoe eerder je vrij bent om gewoon jezelf te zijn. Niemand is perfect en dat hoeft ook niet. Wat belangrijk is, is dat je leert om je imperfecties te omarmen en te zien als wat ze werkelijk zijn: unieke eigenschappen die jou maken tot wie je bent.
Een laag zelfbeeld hoeft je leven niet te bepalen. Door bewust te worden van je gedachten, zelfcompassie te oefenen en realistische doelen te stellen, kun je werken aan een positiever zelfbeeld. Het is een reis, geen sprint. Geef jezelf de tijd en ruimte om te groeien.
Dus, wat is jouw eerste stap naar een positiever zelfbeeld? Misschien begin je vandaag wel met het opschrijven van drie dingen waar je trots op bent. Of misschien wil jij beter je grenzen gaan bewaken? Wat je ook doet, onthoud altijd: je bent het waard.
En wil je deelnemen aan een training of les neem contact met mij op.
